Jedna od najčešćih alergija koje se javljaju u proljeće je alergija na polen. Polen predstavlja praškastu supstancu koju proizvode razne biljke, na koji mnogi ljudi imaju nepovoljan imunološki odgovor pri njegovom udisanju.
Imunološki sistem u normalnom stanju štiti organizam od visusa i bakterija kako bi se odbranio od bolesti. Kod osoba sa alegijom na polen, imunološki sistem greškom identifikuje polen kao potencijalnog uljeza te počinje da proizvodi hemikalije za njegovo uništavanje. Hemikalija koja se tada luči u organizmu naziva se histamin, zbog čega se lijekovi pri tretiranju alergija na polen nazivaju antihistamini.
Reakcija na alergene se naziva i kao alergijska reakcija, a kod osoba kod kojih se ona javlja kažemo da su alergične na polen. Alergijska reakcija na polen dovodi do brojnih iritirajućih simptoma, poput:
- Kihanja
- Natečenosti
- Suzenja očiju
Alergija na polen kod nekih osoba može trajati i tokom čitave godine, dok se kod nekih javlja u određenom periodu. Primjera radi, osobe koje su osjetljive na polen breze obično doživljavaju alergijsku reakciju u proljeće za vrijeme njenog cvjetanja. Nakon što se jednom razvije, alergija na polen ima tendenciju da se uporno vraća. Ipak, neugodni simptomi alergije se mogu lako tretirati uz određene lijekove. Alergija na polen se može nazvati i peludna groznica i alergijski rinitis.
Postoji stotine biljnih vrsta koje proizvode i oslobađaju polen u vazduh i izazivaju alergijske reakcije.
Pročitajte i : Kako ublažiti proljećne alergije?
Sadržaj teksta:
Alergija na polen breze
Polen od breze jedan je od najčeščih alergena u vazduhu tokom proljeća. Za vrijeme njenog cvjetanja, oslobađaju se sićušne čestice polena koje se raspršuju na vjetru. Breza može proizvesti i do 5 miliona zrnaca polena na udaljenost i do 100 metara od stabla.
Alergija na polen hrasta
Kao i breza, hrast takođe oslobađa čestice polena u vazduh tokom proljeća. Dok se polen hrasta smatra blažim alergenom u odnosu na polen drugih stabala, on ostaje u zraku duže vrijeme. Na taj način polen hrasta može izazvati ozbiljne alergijske reakcije kod osoba sa alergijom na polen.
Alergija na travu
Alergija na travu i korov se javlja tokom ljetnih mjeseci. Ovakva alergija uzrokuje neke od najteže liječenih simptoma. Ukoliko svježe pokošena trava ili jednostavna šetnja parkom uzrokuju curenje nosa i svrab očiju, niste jedini. Alergija na travu je problem koji se javlja kod većina ljudi.
Biljke ambrozije su takođe glavni krivci alergija na polen trava. Alergija na ambroziju se javlja u periodu između kasnih proljetnih i jesenskih mjeseci. Osim uobičajenih simptoma alergija na travu ambroziju, može doći i do pojave alergijskog konjuktivitisa. U tom slučaju na koži se javlja osip nakon izloženosti prevelikoj koncentraciji ambrozije u vazduhu. Osim osipa, javljaju se i male kvržice koje izazivaju svrab i iritaciju kože. Alergijski konjuktivitis nestaje obično nakon dvije do tri sedmice.
U zavisnosti od lokacije, ambrozija može početi da širi polen u poslednjoj nedelji jula pa sve do sredine oktobra. Pelud ambrozije se uz pomoć vjetra rasipa na udaljenost i do stotinu kilometara, a može preživjeti i blagu zimu.
Simptomi alergije na polen
Simptomi alergije na polen najčeće uključuju:
- Iscjedak iz nosa
- Bol u sinusima
- Svrab i bol očiju
- Kašalj i osjećaj golicanja u grlu
- Otečena i plavkasta boja kože ispod očiju
- Smanjen osjećaj za okus i miris
- Pojačane astmatične reakcije
Testiranje na alergije
Na osnovu vaših simptoma, ljekar vam može predložiti testiranje na alergije. Testiranje na alergije podrauzumjeva alergo test, odnosno probni test na koži kako bi se odredio specifični alergen koji uzrokuje vaše simptome. Tokom testiranja na alergije , ubrizgava vam se mala količina alergena. Ukoliko ste alergični na neku od supstanci, razvićete crvenilo oticanje kao i svrab na određenom mjestu u roku od 15 do 20 minuta.
Pročitajte : Koje opasnosti za zdravlje krije kućna prašina?
Kako se tretira alergija na polen?
Kao i kod svih ostalih alergija, i u ovom slučaju najbolji tretman podrazumjeva izbjegavanje alergena. Ipak, polen je veoma teško izbjeći s obzirom da se radi o sitnom i nevidljivom prahu koji se raspršuje na vazduhu. Svoju izloženost polenu možete smanjiti na što manju moguću mjeru na sledeći način:
- Ostanite u zatvorenoj prostoriji na suhim i vjetrovitim danima
- Izbjegavajte radove u dvorištu ili vrtu u
- Nosite masku na lice u danima kada je koncentacija polena u vazduhu visoka
- Držite vrata i prozore zatvorenim u sezoni alergije na polen
Tablete za alergiju
Ukoliko vam se još uvijek javljaju simptomi alergije na polen uprkos preventivnom djelovanju, trebalo bi da u terapiju uključite i tablete za alergiju. Tablete za alergiju koje se najčešće prepisuju su:
- Antihistamini poput cetirizina (Zyrtec) ili difenhidramina (Benadryl)
- Dekongestanti kao što je pseudoefedrin (Sudafed) ili oksimetazolin (Afrin nazalni sprej)
- Tablete za alergiju koje kombinuju antihistamine i dekongestante poput Actifed tableta (tripolidin i pseudoefedrin) ili Claritin-D tablete za alergiju (loratadin i pseudoefedrin).
Histamin je dio imunog sistema koji izaziva sve simptome koje povezujemo sa alergijama. Antihistamini blokiraju aktivnosti histamina, nastojeći da zaustave alergijsku reakciju. Upravo zbog toga mnoge tablete za alergiju su antihistamini.
Alergijske vakcine
Alergijske vakcine se preporučuju ukoliko ni tablete nisu dovoljne kod ublažavanja simptoma alergije. Alergijske vakcine su oblik imunoterapije koja uključuje niz injekcija alergena. Količina alergena u injekciji se postepeno povećava. Vakcinom se mijenja odgovor imunološkog sistema na alergen, smanjujući ozbiljnost alergijskih reakcija organizma. U roku od jedne do tri godine nakon javljanja prvih simptoma alergijske reakcije, može doći do poptpunog olakšanja. Vakcina se daje u periodu kada nije sezona alergija na polen.
Prirodni lijek za alergiju na polen
Pored preventivnog djelovanja, tableta za alergiju i alergijskih vakcina postoje i brojni kućni lijekovi za alergiju na polen. Ponekad potpuno prirodna rješenja mogu ublažiti vaše simptome. Antihistamini poput certirizina ili difenhidramina mogu biti djelotvorni u suzbijanju simptoma gripe, oni ponekad mogu imati i neželjene efekte. Zbog toga, prirodni antihistamini mogu biti odlični savezici tokom sezone alergija na polen. Određene namirnice kao i biljni ekstrakti mogu imati slične efekte kao i antihistamini.
Muče vas sezonske alergije? Izbjegavajte ove namirnice!
Kopriva
Često korištena biljna u prirodnoj medicini može djelovati i kao prirodni antihistmain. Istraživanjima je dokazano da korištenjem koprive 58 odsto učesnika osjetilo poboljšanje simptoma alergija na polen. Učesnici su u isptivanju koristili ekstrakt koprive u količini od 300 milograma dnevno.
Kvercetin
Kvercetin je prirodni antioksidans koji se može pronaći u namirnicama poput luka ili jabuke. Istraživanja su pokazala da kvercetin ima prirodno antihistaminsko dejstvo. Studije su otkrile da kvercetin smanjuje respiratorne nuspojave kod alergija smanjujući upalu disajnih puteva. Kvercetin možete uzimati kao dodatak ishrani ili jednostavno ubaciti u vašu ishranu namrnice bogate kvercetinom.
Bromelain
Bromelain je jedinjenje čija se najveća koncentracija može pronaći u ananasu. Može se uzimati i u obliku suplemenata, a naučnici tvrde da je efikasan u tretiranju repiratornog distresai upala povezanih sa alergijama. Preporučen dnevni unos promelanina je izmšu 400 do 500 miligrama tri puta dnevno. Konzumiranje bromelaina se preporučuje kroz njegove prirodne izvore poput ananasa.
Vitamin C
Vitamin C je prirodni antihistamin koji se lako pronalazi u mnogim vrstama voća i povrća. Budući da nema nuspojava te da nije toksičan, vitamin C predstavlja sigurno rješenje za liječenje zapušenog nosa i drugih neugodnih simptoma alergija na polen. Stručnjaci predlažu uzimanje najmanje 2 grama dnevno vitamina C za značajne antihistaminske rezultate.
Simptomi alergije na polen ili prehlada: kako prepoznati razliku
Kihanje, kašalj i curenje nosa iz prva se mogu činiti kao simptomi prehlade. Ipak, to mogu biti i simptomi alergije. Budući da prehlade i alergije imaju mnogo istih simptoma, teško je razlikovati ova dva stanja.
Simptomi prehlade:
- Umor
- Bolovi
- Upala grla
- Groznica
Simptomi alergije na polen:
- Svrab očiju
- Osip na koži
- Otežano disanje
Doba godine takođe može biti dobar indikator vašeg stanja. Vjerovatnije je da ćete se prehladiti u jesenjim i zimskim mjesecima, dok se alergije najčešće javljaju u proljetnim mjesecima. Alergija na polen trave se najčešće javlja u kasno proljeće pa sve do ljeta, dok alergija na polen ambrozije počinje krajem ljeta ili početkom jeseni.
Trajanje simptoma je još jedan od načina da utvrdite da li imate alergiju ili prehladu. Prehlada obično traje do sedam dana, dok alergije ne prestaju sve dok je ne izliječite. Sezonske alergije na polen imaju tendenciju da uzrokuju simptome dvije ili tri sedmice.
Najčešće zablude kada su u pitanju simptomi alergije ili prehlade jeste da se oni mogu razlikovati na osnovu boje iscjedka iz nosa. Uprkos tvrdnji da je zeleni iscjedak iz nosa znak virusne infekcije, alergije takođe mogu izazvati ovakvu boju iscjedka.
Alergijska astma
Alergijska astma je astma uzrokovana alergijskom reakcijom. Ukoliko vam se javljaju poteškoće u disanju tokom sezone alergija, moguće je da vas muči alergijska astma. Osobe sa alergijskom astmom obično počinju osjećati simptome nakon udisanja alergena kao što je polen. Osim polena, mnoge supstance koje izazivaju alergiju mogu takođe pogoršati simptome alergijske astme. Kod osoba koje pate od alergija prilikom kontakta sa alergenima, dolazi do suzenja očiju, curenja kosa kao i kašlja. Osim navedenih simptoma, alergeni takođe mogu izazvati pojavu simptoma astme. Stoga, ukoliko bolujete od astme potrebno je da pažljivo pratite koncentraciju polena u vazduhu i ograničite vrijeme provedeno vani za vrijeme suhih i vjetrovitih dana.
Porodična anamneza povećava vaše šanse da razvijete alergiju ili astmu. Ukoliko jedan ili oba roditelja imaju alergiju, postoje šanse da će i njihova djeca razviti alergije u budućnosti. Alergija na polen poveća rizik od alergijske astme.
Simptomi alergijske astme najčešće uključuju:
- Kašljanje
- Osjećaj stezanja u grudima
- Brzo disanje
- Kratak dah
Osim polena, okidači alergijske astme mogu biti i:
- Duvanski dim
- Zagađen vazduh
- Različita hemijska isparenja
- Grinje
- Jaki mirisi uključujući losione i parfeme
Alergijska astma se dijagnostifikuje testom uboda kože. Prilikom testiranja mala količina alergena se ubrizgava pod kožu. Nakon 20 minuta, javljaju se crvene kvržice kao znak alergijske reakcije. Dodatni testovi za dijagnostifikovanje astme uključuju:
- Mjerenje količine vazduha koje udišete/izdišete, a zatim sužavanje bronhijalnih tuba u plućima.
- Mjerenje pritiska vazduha koji izdišete iz pluća.
- Test provjere disanja nakon uzimanja lijekova za astmu (ukoliko je vaše disanje poboljšano nakon uzimanja lijekova, vjerovatno je u pitanju alergijska astma)
Alergijski kašalj
Alergijski kašalj kao i drugi alergijski simptomi javljaju se nakon izlaganja alergenu koji smeta vašem organizmu. Za alergijski kašalj najčešće su zaslužni:
- Alergija na polen trave
- Alergija na polen ambrozije
- Alergija na polen drveta
- Alergija na grinje
Navedeni alergeni pokreću lančanu reakciju u organizmu nakon što dospiju u organizam. Alergijski kašalj izazvan polenom nastaje kao posljedica postnazalnog slivanja. Alergija na polen izaziva postnalazno slivanje.
Postnazalno slivanje nastaje kada alergeni iritiraju sluznicu nosa, usljed čega se proizvodi sluz, koja se proizvodi u nosnoj šupljini kako bi uklonila štetne čestice iz vazduha. Sluz izazvana alergijom ima tendenciju da bude vodenija u odnosu na sluz koja se proizvodi u slučaju gripe ili prehlade. Sluz se dalje slijeva iz nosa u grlo što dovodi do golicanja grla, iritacije i u konačnici se javlja alergijski kašalj.
Pročitajte i: 10 savjeta za zaustavljanje kašlja
Kašalj se javlja kao posljedica iritacije i osjećaja šakiljanja grla. Ukoliko ste bili izloženi određenom alergenu na otvorenom, kašalj će biti učestaliji tokom dana.Međutim, kašalj se može pogoršati noću. Ovaj efekat je uglavnom posljedica gravitacije. Tokom dana stojite i sjedite više nego noću. Noću dok ležite, sluz ne može jednako proticati kao u toku dana.
Astma takođe može uzrokovati alergijski kašalj. Ukoliko je osoba sa astmom izložena alergenu, disajni putevi se stežu što uzrokuje kašalj.
Kako se dijagnostifikuje alergijski kašalj
Ukoliko imate infekciju, sluz u vašem tijelu počinje da se zgrušnjava usljed prisustva virusa ili bakterija. Vrsta sluzi koju proizvodite najčešće se koristi kao indikator pri određivanju da li je u pitanju alergijski kašalj ili prehlada. Za alergijski kašalj karakteristična je vodenasta sluz, za razliku od guste sluzi koju je puno teže iskašljati i koja se javlja ukoliko ste prehlađeni.
Vaš ljekar će vas najvjerovatnije dodatno ispitivati o simptomima, kao i o vremenu kada su se počeli pojavljivati, te kada ste osjetili da dolazi do njihovog pogoršavanja.
Kalendar alergija
Kalendar alergija predstavlja grafički prikaz koncentracija polena u vazduhu u okviru istraživanog područja, a najčešće se izrađuje za period od godinu dana. Osnovna svrha kalendara alergija je informisanje o pojavi sezonskih alergena poput polena. Ukoliko vam je dijagnostifikovana alergija na polen, potrebno je da pratite kalendar alergija kako biste bili informisani o tome kada je koncentracije polena u zraku visoka. U doba sezonskih alergija na polen, savjetuje se da ograničite svoje vrijeme provedeno vani, naročito tokom suhih i vjetrovitih dana. Kalendar alergija vam može dati orjentaciju za provođenje prevencije, terapije i samopomoći. Prisutnost različitih alergena varira od prisutnosti različite vegetacije pojedinog područja, a razlikuje se i vrijeme cvjetanja pojedinih biljnih vrsta u toku godine.
